Z innymi informacjami (albo opowiastkami) bywa różnie.W historii broni Sharpsa najciekawsze są lata 1848-65, gdy królował zapłon kapiszonowy a burzliwemu rozwojowi towarzyszyły stałe innowacje i ulepszenia. Niestety ten wczesny okres jest słabo znany większości miłośników i kolekcjonerów antycznej broni palnej.
Do niedawna za główne źródło wiedzy o broni Sharpsa uznawano klasyczną książkę Franka Sellersa: Sharps Firearms z roku 1988. Zachowała wartość do dzisiaj ale tylko część z jej 358 stronic jest poświęcona epoce kapiszonowej. Tymczasem w roku 2019 pojawiła się nowa publikacja, licząca 440 stron dużego formatu i dedykowana wyłącznie kapiszonowym Sharpsom. Napisali ją wytrawni bronioznawcy, znani już z innych wydawnictw: Roy Marcot, Ron Paxton i Edward Marron:
SHARPS FIREARMS - Volume I. The Percussion Era, ISBN 978-0978776992
Jest to pierwszy wolumin planowanej, czterotomowej monografii Sharpsa. Autorzy wykonali tytaniczną pracę. Nie tylko zanalizowali dostępne źródła pisane i zebrali unikalny materiał fotograficzny oraz publikacje z epoki. Zbadali i sfotografowali też egzemplarze z renomowanych kolekcji, zarówno te szczególnie piękne jak i unikalne, niekiedy nie znane nawet bronioznawcom. Wielu z nich nie da się zobaczyć nawet na ekskluzywnych aukcjach.
Publikację można polecić nie tylko miłośnikom broni ale i wielbicielom pięknych książek. Pod względem graficznym to inna klasa niż książka Sellersa. Ta pozycja należy do najładniej wydanych monografii dawnego uzbrojenia. Już na wstępie zwraca uwagę wypukły druk obwoluty oraz niecodzienne rozmiary: 314x262x38 mm. Całość wydrukowano w kolorze, na ciężkim, jakościowym, błyszczącym papierze. Książka zawiera setki wysokiej jakości barwnych zdjęć, zgrupowanych w tematyczne bloki:
Zawartość najlepiej wyjaśni spis treści:
Graficzny zarys historii karabinów zaledwie sygnalizuje bogactwo treści poszczególnych rozdziałów:
Przedstawiana jest zarówno broń wojskowa jak i cywilna, gwintowana oraz gładkolufowa, modele produkcyjne i prototypy. Poszczególne typy są opisywane i ilustrowane bardzo szczegółowo. W broni cywilnej zwraca się uwagę nie tylko na stronę funkcjonalną ale i na piękno wykonania oraz artystyczną perfekcję:
Dokładnie skomentowane ilustracje najwcześniejszych wersji karabinów Sharpsa niełatwo znaleźć w innych źródłach:
To samo dotyczy m.in. rzadko spotykanych, wczesnych modeli wojskowych, wykonanych w niewielkiej liczbie egzemplarzy:
W celu lepszego wyjaśniania funkcjonowania mechaniki dodano graficzne schematy:
Książka nie ogranicza się do broni długiej. Osobny rozdział jest dedykowany mało znanym pistoletom odtylcowym:
Omawiając broń wojskową zrelacjonowano wysiłki Sharpsa zmierzające do pozyskania rządowych zamówień. Dokładnie opisano wiele testów przeprowadzonych przez armię USA. Nie zapomniano też o wersjach eksportowych, w szczególności do Wielkiej Brytanii czy Peru.
Bronioznawstwa nie da się oderwać od historii, zarówno wojskowej jak i ogólnej. Autorzy - ludzie światowi i wszechstronnie wykształceni wiedzą o tym. Dlatego przytaczają wiele incydentów wojennych albo z amerykańskiego pogranicza, w tym znany epizod abolicjonistów i Johna Browna.
Poza bronią wiele miejsca poświęcono ładownicom, pasom, bandolierom, bagnetom i innym akcesoriom. Często są one ilustrowane unikatowymi fotografiami z epoki:
Z uwagą potraktowano amunicję, pokazując pociski, patrony i ich opakowania, taśmy Maynarda i pastylki Lawrence, kokile różnych typów, osprzęt do wytwarzania amunicji a nawet epokowe instrukcje do produkcji patronów:
Autorzy, rasowi bronioznawcy-historycy, rozumieją konieczność bazowania na źródłach i ich dokumentowania. Każdy rozdział zawiera liczne przypisy a na końcu książki występuje obfita bibliografia.
Osobiście widzę tylko dwa mankamenty publikacji:
1. Niezbyt szczegółowy indeks. Szukałem np. uszczelnienia Conanta. Jest opisane w treści ale nie można znaleźć go w indeksie.
2. Nic o zaworkach. Kto wie, może w następnym tomie ...
